De Nederlandse binnenvaart speelt een belangrijke rol in de transportsector, waarbij het een goedkoop en efficiënt alternatief biedt voor wegtransport. Net als vele andere sectoren, staat ook de binnenvaart onder druk om te verduurzamen in de wereldwijde inspanning tegen klimaatverandering. In dit artikel ontdekken we hoe de huidige binnenvaart werkt en welke mogelijkheden en uitdagingen er spelen bij de overgang naar een duurzamere binnenvaart. Daarnaast laten we zien hoe MareVisie bedrijven kan ondersteunen bij deze transitie.

Waterwegen in waterland
De binnenvaart is een essentieel onderdeel van het Nederlandse transportnetwerk. De uitgebreide Nederlandse waterwegen en infrastructuur voorzien ons land al eeuwenlang van effectief en goedkoop goederentransport. Dit biedt voordelen zoals een hoog draagvermogen, minder verkeersopstoppingen en lagere uitstoot in vergelijking met wegtransport. Een groot deel van de traditionele binnenvaartschepen vaart vandaag nog wel op dieselmotoren. Hoewel de binnenvaart dus een brandstofefficient alternatief biedt voor wegtransport, draagt de sector toch een groot deel bij aan lucht- en geluidsoverlast, en dan met name stikstofemissies. Maar liefst 13%  (https://binnenvaartcijfers.nl) van de landelijke stikstofuitstoot wordt door de binnenvaart veroorzaakt.

Aantrekkelijk door subsidies en stimulanspakketten
Elektrificatie biedt een veelbelovende oplossing om de negatieve milieueffecten van de binnenvaart te verminderen. Elektrische motoren hebben bijvoorbeeld geen uitstoot tijdens het varen zelf, en ook maken de motoren veel minder lawaai. Er bestaan ook al elektrische alternatieven voor traditionele dieselmotoren. Zowel motoren die op batterijen werken als hybride systemen zijn in staat om dieselmotoren te vervangen en de uitstoot van de binnenvaart terug te dringen. Bovendien biedt een ambitieus beleidsplan, de Green Deal Zeevaart, een enorme kans. Dit plan, dat tal van partijen zoals overheidsinstanties, ministeries, banken, schippers en havens betrekt, zet concrete acties uit om verduurzaming in de binnenvaartsector te stimuleren en te versoepelen. Het plan heeft verschillende doelen om de uitstoot van de binnenvaart significant terug te dringen, te beginnen met maar liefst 40% minder uitstoot in 2030 en verdere mijlpalen in 2035 en 2050. Een secundair doel van het beleidsplan is om dit te behalen zonder de binnenvaart industrie hier met wetgeving toe te dwingen; subsidies en stimulanspakketten moeten het de schippers, havens en banken aantrekkelijk maken om deel te nemen in het transitieproces en te investeren in duurzame technieken.

Uitdagingen van de kip en het ei
Ondanks de potentiële voordelen, brengt het elektrificeren van de binnenvaart ook uitdagingen met zich mee. Om te beginnen is er al het probleem van keuze in technologie. Er zijn verschillende elektrische systemen beschikbaar, die allemaal andere vereisten hebben en mogelijkheden bieden. Vanwege de hoge kosten van een nieuwe elektrische motor is het van belang dat hier de beste keuze wordt gemaakt voor elke schipper. Een van de belangrijkste obstakels is wel de hoge initiële kosten van elektrische motoren en de benodigde infrastructuur. Hier is in feite sprake van het kip-en-ei verhaal. Voor schippers die gemiddeld eens in de 20 jaar hun motor vervangen, is het overgaan op een elektrische motor potentieel een groot risico wanneer de benodigde infrastructuur nog niet optimaal werkt of aanwezig is. Maar voor de potentiële aanleggers van deze infrastructuur is het maar de vraag of zij hun investering terugzien, wanneer het risico bestaat dat schippers bij hun dieselmotoren blijven. Het maken van een goede afweging, die gebaseerd is op diepgaande kennis van de sector en technologische ontwikkelingen, is hier belangrijk. Bovendien zorgen het beperkte bereik en de spreiding van laadinfrastructuur langs waterwegen voor logistieke uitdagingen bij elektrische schepen. Met de huidige technologie is het bereik van elektrische motoren minder groot dan dat van dieselmotoren. Hoewel dit juist goede kansen biedt in de relatief korte, drukke waterwegen van de Randstad en Breda, waar ook de vervuiling het hoogst is, zal dit voor meer problemen zorgen daar waar de afstand tussen binnenhavens groter is.

MareVisie: zet uw koers naar duurzaam
MareVisie is als technisch projectmanagementbedrijf sterk toegewijd en uitgerust om bij te dragen in de strijd tegen klimaatverandering. De verduurzaming van de binnenvaartsector speelt hierin een belangrijke rol, waarin de deelnemers van de sector voor tal van verschillende uitdagingen komen te staan. MareVisie biedt professionaliteit en expertise in projectplanning, haalbaarheidsstudies en compliance om klanten te helpen door het elektrificatieproces te navigeren. Hiermee wordt onder andere effectieve samenwerking tussen verschillende partijen gewaarborgd, financieel risico geminimaliseerd en alle betreffende regelgeving voor iedereen overzichtelijk gemaakt en correct nageleefd. Strategisch plannen is hierin ook essentieel om zo effectief mogelijk in te spelen op dynamische energieprijzen, technologische ontwikkelingen en overheidsbeleid. Hiernaast beschikt MareVisie over tal van experts op relevante gebieden als maritieme techniek, werktuigbouwkunde, elektrotechniek en natuurkunde. Deze expertise stelt MareVisie in staat om elke situatie ook op technologisch vlak precies te analyseren, zodat goede keuzes worden gemaakt en unieke kansen benut. Met al deze kwaliteiten is MareVisie geschikt om de uitdagingen van de transitie te trotseren en gezamenlijk te werken aan de toekomst.

Neem contact met ons op om te bepalen in welke manier wij u kunnen helpen met deze transitie!

Bron: https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83300NED/table?defaultview